ΣΕΡΡΕΣ: Πρώτη Σερρών : Το έθιμο του «καλόγερου», οι «αναστενάρηδες», οι «ντερβένες»

• Ήθη και Έθιμα

ΣΕΡΡΕΣ: Το έθιμο του «καλόγερου», οι «αναστενάρηδες», οι «ντερβένες» Στο νομό Σερρών, τη Δευτέρα της Τυρινής συναντάμε το έθιμο του «καλόγερου». Η γιορτή ανοίγει με τους «αναστενάρηδες» και τους μίμους, οι οποίοι συνθέτουν έναν αλλόκοτο θίασο με μέλη τον Βασιλιά, το Βασιλόπουλο, τον καπιστρά, τον καλόγερο, τη νύφη, την μπάμπω και το εφταμηνίτικο, τους γύφτους με την αρκούδα και τους Κουρούτζηδες (φύλακες). Ο θίασος επισκέπτεται όλα τα σπίτια του χωριού και στη συνέχεια οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στην πλατεία, όπου γίνεται η προετοιμασία του αγρού για τη σπορά. Ακολουθεί η σκηνή του θανάτου και της ανάστασης με «πρωταγωνιστή» τον Καλόγερο.
 Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς αναβιώνει από τον «Σύλλογο Φιλομούσων Πρώτης» το έθιμο της Ντερβένας, στην έδρα του δήμου Πρώτη. Η διαδικασία ξεκινά μία εβδομάδα πριν με τη συγκέντρωση ξύλων (πουρναριών). Οι συνοικίες ή αλλιώς οι «μαχαλάδες» συναγωνίζονται για το ποια θα πραγματοποιήσει την μεγαλύτερη και ομορφότερη «Ντερβένα». Συχνά η μία συνοικία, κλέβει τα πουρνάρια από την άλλη. Το βράδυ της τελευταίας Κυριακής της Αποκριάς με τη συνοδεία μουσικών οργάνων του Χορευτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Φιλομούσων «Η Πρόοδος» και πλήθος κόσμου από την Πρώτη και την γύρω περιοχή, οι κάτοικοι περιοδεύουν για το άναμμα της «ντερβένας». Το έθιμο συμβολίζει το κάψιμο των παθών, του μίσους, της κακίας και της εχθρότητας των ανθρώπων. Αυτή την ημέρα γίνονται τα συγχωρέματα από τους μικρότερους προς τους μεγαλύτερους και αντίστροφα. Η κορύφωση της εκδήλωσης λαμβάνει χώρα στην κεντρική πλατεία του χωριού όπου ο κόσμος απολαμβάνει το κρασί, τις πίτες και τα σαρμαδάκια, που προσφέρονται από τους κατοίκους του χωριού.

 

 

Αποκριάς παραδοσιακά έθιμα παντού στην Ελλάδα
Μπορεί οι πόλεις της Πάτρας, του Ρεθύμνου και της Ξάνθης να είναι πανελληνίως γνωστές για το Καρναβάλι, ωστόσο σε πολλές πόλεις της Ελλάδας η Αποκριά και η Καθαρά Δευτέρα είναι η περίοδος που αναβιώνουν παραδοσιακά έθιμα, πολλές από τις οποίες έχουν την αφετηρία τους ακόμη και στην περίοδο των ελληνιστικών χρόνων.
Γνωστά ή άγνωστα αποκριάτικά έθιμα αναβιώνουν μέχρι σήμερα, κρατώντας ζωντανή την ελληνική παράδοση από γενιά σε γενιά μέχρι και τις μέρες μας.. Εθιμα που διακωμωδούν, παραδόσεις που συνδέονται με ιστορικές μνήμες των τοπικών κοινωνιών, δρώμενα που ανακαλούν στην μνήμη στιγμές από το παρελθόν.
Διονυσιακού χαρακτήρα, αρχαιοελληνικής προέλευσης, με παγανιστικές επιρροές, τις περισσότερες φορές έντονα σκωπτικά και με σατυρική διάθεση, τα αποκριάτικα έθιμα ανά την Ελλάδα, συνδέονται άλλοτε με την ιστορία και τους θρύλους της περιοχής και άλλοτε πάλι αποτελούν απλώς μια αφορμή διαφυγής από την καθημερινότητα.
Η προετοιμασία σε αρκετές περιπτώσεις ξεκινάει μόλις ανοίγει το Τριώδιο, ενώ κορυφώνεται πάντοτε την τελευταία Κυριακή των Αποκριών, όπου σε κάθε περιοχή στήνεται μεγάλο γλέντι που διαρκεί μέχρι το πρωί της Καθαρής Δευτέρας.


  

http://localfinder.gr/article/serres-anastenarides-ntervenes.html 

Επιμέλεια:Παύλος Π.Νούνης